Rosja odmawia wydania w Gdańsku budynku, w którym mieści się jej konsulat, mimo że Polska nakazała zamknięcie obiektu w odpowiedzi na sabotaż linii kolejowej dokonany w zeszłym miesiącu przez agentów działających w imieniu Moskwy. Rosja twierdzi, że nadal ma prawo do tej nieruchomości, ale ratusz odrzuca to twierdzenie.
Polski MSZ nakazał zamknięcie konsulatu do końca 23 grudnia, a pracownicy byli zobowiązani do opuszczenia Polski. Rosjanie planują jednak po tym terminie pozostawić na terenie obiektu jednego „pracownika administracyjno-technicznego”, aby „zapewnić nienaruszalność” budynku, który ich zdaniem zgodnie z prawem należy do nich.
PILNE! Rosja nie udostępniają konsulatu w Gdańsku! Argumentują, że należy się im, bo został wydany na decyzję … cara Piotra I 👇👇👇@sikorskiradek @gdansk #Rosja #SamochódPiotrI #konsulatGdańsk https://t.co/PKer2ecsGJ
— Dziennik Bałtycki (@dz_bałtycki) 22 grudnia 2025 r
W willi przy ul. Batorego mieszkają dyplomaci kremlowscy od 1951 r., kiedy władze komunistyczne w Polsce zgodziły się na bezpłatne korzystanie z budynku przez Sowietów, podaje telewizja TVN.
Wcześniej, od czasów cara Piotra Wielkiego, Rosja (a później Związek Radziecki) posiadała konsulat w innym miejscu w Gdańsku. Został jednak zajęty przez nazistowskie Niemcy w 1941 r., po wypowiedzeniu przez Hitlera wojny Związkowi Radzieckiemu, a następnie zniszczony w 1945 r. podczas wkraczania Armii Czerwonej do miasta.
„Uważamy, że to nasza własność” – powiedział TVN Andrei Ordasz, chargé d’affaires ambasady rosyjskiej w Warszawie. „Budynek ten przekazano nam na początku lat pięćdziesiątych w ramach rekompensaty za majątek utracony przez Związek Radziecki w czasie wojny; jest on naszą własnością.”
Rosja utrzymuje to stanowisko od lat. W 2013 roku Gdańsk zaczął pobierać opłaty za użytkowanie budynku, jednak konsulat odmówił ich uiszczenia. Miasto szacuje wysokość niezapłaconych opłat w latach 2013-2023 na około 5,5 mln zł (1,3 mln euro), doliczając odsetki o kolejne 3 mln zł.
Władze Gdańska nazywają stanowisko Rosji „niezrozumiałym”, twierdząc, że dostępna dokumentacja nie potwierdza twierdzeń Moskwy. Według ksiąg wieczystych budynek stanowi własność Skarbu Państwa.
Zastępca prezydenta miasta Emilia Lodzińska poinformowała w poniedziałek, że miasto podejmie kroki prawne w celu odzyskania mienia.
„Po uzyskaniu korzystnego dla strony polskiej wyroku sądu zostanie przeprowadzone postępowanie komornicze, które zakończy się zajęciem mienia” – dodała. „Chciałbym bardzo wyraźnie podkreślić, że działamy i będziemy działać w ramach demokratycznego państwa prawa”.
Polska nakazała Rosji zamknięcie konsulatu w Gdańsku w odpowiedzi na ubiegłotygodniowy sabotaż linii kolejowej dokonany przez agentów pracujących dla Moskwy.
Oznacza to, że wszystkie konsulaty Rosji w Polsce zostały zamknięte, pozostała jedynie ambasada w Warszawie https://t.co/Ba0ALlhcpA
Miasto podkreśliło, że 23 grudnia o północy budynek utraci status chroniony na mocy Konwencji wiedeńskiej o stosunkach konsularnych. Miasto szacuje jednak, że odzyskanie budynku na drodze prawnej może w praktyce zająć dwa, trzy lata.
„Po prawomocnym wyroku sądu i przekazaniu majątku Skarbowi Państwa nieruchomość zostanie udostępniona do ponownego wykorzystania” – powiedział Emil Rojek, zastępca wojewody pomorskiego, na terenie którego położony jest Gdańsk.
„Zanim podejmiemy jakiekolwiek decyzje dotyczące przyszłego przeznaczenia tego budynku, musimy zapoznać się z jego stanem technicznym, tym, co w nim zastaniemy, zbadać go pod kątem bezpieczeństwa. Wtedy podejmiemy decyzję, czy nieruchomość ta będzie wykorzystywana na potrzeby władz państwowych, czy też w inny sposób, np. komercyjny” – dodał.
Warszawa ogłosiła, że wyremontuje dawny rosyjski kompleks dyplomatyczny „Spyville” i przekształci go w mieszkania dla urzędników.
Miasto miało nadzieję przekazać go społeczności ukraińskiej, ale nie mogło tego zrobić ze względu na zły stan budynkuhttps://t.co/J9438EMMFK
W 2022 roku, wkrótce po zakrojonej na szeroką skalę inwazji Rosji na Ukrainę, władze miejskie w Warszawie zajęły dawny rosyjski kompleks dyplomatyczny, do którego Moskwa również zgłosiła roszczenia w ramach długotrwałego sporu prawnego.
Warszawa początkowo liczyła na przekazanie budynku lokalnej społeczności ukraińskiej. Okazało się to jednak niewykonalne ze względu na zły stan obiektu. Zamiast tego zostanie przebudowany na mieszkania dla pracowników komunalnych.
W 2022 roku Polskie Lasy Państwowe zajęły także nieruchomość, której Rosja nie chciała opuścić pomimo niepłacenia czynszu.
Od ubiegłego roku Polska sukcesywnie zamykała wszystkie trzy rosyjskie konsulaty w odpowiedzi na prowadzoną przez Moskwę kampanię dywersyjną na terytorium Polski. Po jutrzejszym zamknięciu konsulatu w Gdańsku pozostanie jedynie ambasada w Warszawie.
W odwecie Moskwa nakazała zamknięcie wszystkich polskich konsulatów na swoim terytorium.
Władze polskie przejęły nieruchomość od ambasady rosyjskiej po rozwiązaniu umowy najmu za niezapłacony czynsz, lecz Rosjanie odmówili opuszczenia lokalu.
Stwierdzono, że budynki są „całkowicie zdewastowane”, ze ścian usunięto nawet przewody https://t.co/4s0BxnRSW4
