Olsztyn szuka oszczędności. Ośrodek dla niesłyszących do likwidacji?

Uchwała intencyjna dotycząca likwidacji Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego dla Dzieci Niesłyszących przy ul. Grzegorzewskiej podzieliła olsztyńskich radnych. Opozycja nazwała to działanie porażką prezydenta, koalicja mówiła o racjonalizacji kosztów. List otwarty napisali z kolei pracownicy placówki, którzy twierdzą, że o zamiarze likwidacji nic nie wiedzieli.

Uchwała, nad którą głosowali w środę radni, brzmi: “(…) w sprawie zamiaru likwidacji Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego dla Dzieci Niesłyszących im. Marii Grzegorzewskiej w Olsztynie przy ul. Marii Grzegorzewskiej 6, w tym Przedszkola Miejskiego nr 7 Specjalnego dla Dzieci Niesłyszących, Szkoły Podstawowej nr 17 Specjalnej dla Uczniów Niesłyszących, XIV Liceum Ogólnokształcącego Specjalnego dla Uczniów Niesłyszących, Branżowej Szkoły I stopnia nr 7 Specjalnej dla Uczniów Niesłyszących, Szkoły Policealnej nr 1 Specjalnej dla Uczniów Niesłyszących”.

* Przeczytaj także: Radni zdecydowali: żłobki w Olsztynie dwa razy droższe

W uzasadnieniu czytamy, że zamiar likwidacji podyktowany jest m.in. czynnikami organizacyjnymi i ekonomicznymi. Jak informują urzędnicy, w tym roku szkolnym w XIV Liceum Ogólnokształcącym i Szkole Policealnej nr 1 nie ma ani jednego ucznia. Likwidacja ośrodka ma także spowodować zmniejszenie kosztów ponoszonych na zatrudnienie dyrektora, głównego księgowego i kierownika administracyjnego. “Łączna kwota na dodatki funkcyjne z tego tytułu wynosi ok. 65 tys. zł. Jest to kwota dodatków funkcyjnych plus składki naliczane do wynagrodzeń” – czytamy. Budżet ośrodka przy Grzegorzewskiej wynosi 7,3 mln. Subwencja na 2020 rok wyniosła nieco ponad 3 mln zł.

Po zamianach szkoły nadal mają znajdować się w budynku przy ul. Grzegorzewskiej. Natomiast dzieci z PM 7 znalazłyby opiekę w zmodernizowanym i powiększonym o nowe grupy dla dzieci niesłyszących i słabosłyszących przedszkolu nr 18 przy al. Piłsudskiego. Osoby wymagające całodobowej opieki znalazłyby miejsce w internacie SOSW im. Makuszyńskiego.

Ośrodek dla niesłyszących do likwidacji?

Była to tak zwana uchwała intencyjna. – Jest to zamiar likwidacji struktury, wszystkie placówki zostaną odtworzone w całości w tym samym miejscu pod egidą ośrodka im. Kornela Makuszyńskiego – tłumaczyła w dalszej części swojego wystąpienia Anida Samoraj, dyrektorka Wydziału Edukacji Urzędu Miasta.

Jak mówiła, we wszystkich placówkach ośrodka dla niesłyszących przy ul. Grzegorzewskiej uczy się obecnie 58 dzieci i młodzieży, z czego 20 jest pod opieką całodobową. Ośrodek zatrudnia też 56 nauczycieli.

Radny Mirosław Arczak poinformował o liście otwartym, jaki napisali pracownicy ośrodka do wszystkich radnych (pełną treść zamieszczamy na końcu artykułu). Czytamy w nim między innymi, że “nie podjęto w tej sprawie żadnych konsultacji społecznych czy formy jakichkolwiek rozmów, pominięto nawet dyrektora ośrodka. Podważamy też wiarygodność przedstawionych danych finansowych na bieżący rok związanych z dodatkami funkcyjnymi dla dyrektora, głównego księgowego i kierownika gospodarczego”.

Ewa Kaliszuk, wiceprezydent Olsztyna, informację o liście skomentowała tak:

– Nie możemy prowadzić dialogu, dopóki projekt uchwały o zamiarze likwidacji ośrodka nie stanie na sesji Rady Miasta. Dopiero wtedy możemy rozpocząć przygotowania do kolejnych etapów, czyli opinii kuratora oświaty, rozmów z pracownikami czy rodzicami.

O dialogu, o którym mówiła wiceprezydent, w uzasadnieniu nie ma jednak mowy. Czytamy w nim: “Etap pierwszy procedury to podjęcie przez radę gminy zamiaru likwidacji placówki w formie uchwały intencyjnej. Na tym etapie działań, organ prowadzący placówkę jest zobowiązany wystąpić do kuratora oświaty o wydanie opinii w sprawie jej likwidacji. Pozytywna opinia kuratora oświaty pozwala przejść do drugiego etapu procedury likwidacyjnej, tj. podjęcia drugiej uchwały w sprawie likwidacji”.

Niektórzy radni zaczęli dopytywać, czy taki dialog, w przypadku przyjęcia uchwały, będzie miał jakikolwiek sens. Radna Joanna Misiewicz zapytała, czy wyniki konsultacji będą brane pod uwagę. I o to, co stanie się z pracownikami, kiedy ośrodek zostanie zlikwidowany. Dodajmy, że dyrektorka Wydziału Edukacji mówiła tylko o uczniach, o nauczycielach nie padło nawet jedno zdanie.

– Jestem oburzony tą decyzją. Ta sytuacja ośrodka nie wydarzyła się wczoraj. Słyszałem o tym, że to były lata. To porażka prezydenta Piotra Grzymowicza. To czarny dzień dla ośrodka, którego historia sięga 50 lat – powiedział wiceprzewodniczący RM Jarosław Babalski.

Co z pracownikami ośrodka dla niesłyszących?

Radny Mirosław Arczak poprosił władze miasta o ustosunkowanie się do listu otwartego. – Trudno odnieść się do listu, który przed chwilą dotarł na naszą skrzynkę mailową. Poza tym, zgodnie z obowiązującymi obostrzeniami, pisma kierowane do urzędu muszą przeleżeć dwa dni – odparła Anida Samoraj.

O zaletach połączenia ośrodków przekonywała radna Agnieszka Jabłońska. – Jeśli któryś pracownik będzie chciał odejść z pracy, to pierwszeństwo będzie miał pracownik z likwidowanego ośrodka. Poza tym optymalizacja wydatków jest bardzo ważna dla miasta – mówiła.

W rozmowie z nami radna rozwinęła swoją myśl. – Nie chodzi o odejście. To był tylko przykład. Mówiłam o możliwości lepszego wykorzystania zasobów nauczycieli z wysokimi kwalifikacjami. Poza tym nauczyciele odchodzą również na emeryturę – stwierdziła.

Głos zabrał też radny Mirosław Gornowicz. – Likwidacja nic nie zmienia dla uczniów, którzy pozostaną w tym samym miejscu. To hipokryzja ze strony opozycji, która przed sesją nie miała się do czego przyczepić. Padło na tę uchwałę, która oznacza racjonalizację kosztów związanych z edukacją w Olsztynie – mówił szef ratuszowej komisji budżetu i finansów.

– Praca dla nauczycieli zostanie zapewniona – zadeklarował na koniec dyskusji Piotr Grzymowicz. Z jego słów można było więc wywnioskować, że chodzi o wszystkich nauczycieli ośrodka dla niesłyszących przy ul. Grzegorzewskiej.

W uzasadnieniu czytamy natomiast: “Odtworzenie dwóch szkół w ramach struktury Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego im. K. Makuszyńskiego zapewni możliwość wykorzystania kadry obecnego Ośrodka dla Dzieci Niesłyszących i zatrudnienie większości nauczycieli”.

Za przyjęciem uchwały zagłosowało 16 radnych. Przeciwko było troje, wtrzymało się pięcioro.

* Dalsza część artykułu znajduje się pod zdjęciem.

Od autora:

Przysłuchiwałem się dyskusji radnych na ten temat. Cała afera zrobiła się o to, że w uchwale pojawiło się słowo “likwidacja”. W tłumaczeniach urzędników zabrakło natomiast jasnego przekazu. Już na samym początku swojej wypowiedzi dyrektorka Wydziału Edukacji powinna jasno i precyzyjnie poinformować, że jest to jedynie likwidacja struktury. W pierwszym zdaniu powinna to powiedzieć. W kilkuminutowej dyskusji to jednak nie wybrzmiało, co dało pole do popisu radnym opozycji. Przed sesją władze miasta mogły też rozesłać komunikat do mediów (napisany ludzkim, a nie urzędniczym – jak w uchwale – języku).

Zrobiła się afera, ale wyłącznie na życzenie władz miasta. Czy likwidacja ośrodka dla niesłyszących przy ul. Grzegorzewskiej i włączenie go do ośrodka im. Makuszyńskiego to dobry pomysł? Być może. Wydaje się jednak, że przez kilka albo kilkanaście lat nikt w ratuszu nie analizował funkcjonowania tej ważnej w mieście placówki. Niepokoi również to, co stanie się z nauczycielami. Prezydent Piotr Grzymowicz zapewnił co prawda, że wychowawcy znajdą zatrudnienie. W uzasadnieniu czytamy jednak o “większości nauczycieli”, czyli nie o wszystkich.

No i ten brak dialogu, o którym piszą w liście otwartym pracownicy ośrodka. Jeśli naprawdę zostali zaskoczeni zamiarami władz miasta, bardzo źle się stało. Ale, nawet jeśli nie można było przeprowadzić oficjalnych konsultacji przed podjęciem uchwały intencyjnej, władze miasta (czyli wiceprezydent Ewa Kaliszuk, która odpowiada m.in. za edukację, z zawodu nauczycielka) mogły znaleźć jakiś sposób, żeby poinformować głównych zainteresowanych.

List otwarty pracowników Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego dla Dzieci Niesłyszących w Olsztynie

Społeczność Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego dla Dzieci Niesłyszących
im. Marii Grzegorzewskiej mając na względzie projekt uchwały Rady Miasta wyraża swoje głębokie zaniepokojenie planami likwidacji Ośrodka. Dostrzegamy poważne konsekwencje takiej decyzji.  Zaznaczamy, że nie podjęto w tej sprawie żadnych konsultacji społecznych czy formy jakichkolwiek rozmów, pominięto nawet dyrektora Ośrodka. Podważamy też wiarygodność przedstawionych danych finansowych na bieżący rok związanych z dodatkami funkcyjnymi dla dyrektora, głównego księgowego i kierownika gospodarczego, gdyż w 2020 r. roku kwota ta wyniosła 43.246,15 zł., a w materiałach planistycznych na 2021 r. wynosi 44.232,40 zł, a nie jak wskazuje projekt uchwały: 65.000,00 zł.  Szkoła od pół wieku pełni misję kształcenia dzieci niesłyszących oraz na trwałe swoimi osiągnięciami wpisała się w wysoko wyspecjalizowane struktury dydaktyczne Warmii i Mazur (czołowe miejsca w ogólnopolskich konkursach przedmiotowych, sportowych, kulturalnych rozwijających zainteresowania uczniów dla uczniów niesłyszących a nawet uczniów słyszących).

1 Organ prowadzący nie prowadził z nami żadnego dialogu, nie uznając w ten sposób podmiotowości uczniów, rodziców i pracowników. Ubolewamy, że nikt z nami nie konsultował się w sprawie przyszłości Ośrodka, stajemy przed faktem dokonanym. Jako pracownicy wyrażamy obawę o nasze zatrudnienie i warunki pracy.

2. Do Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego dla Dzieci Niesłyszących coraz częściej trafiają uczniowie, którzy wskutek trudności z dostosowaniem do trybu pracy w szkołach ogólnodostępnych są zmuszeni do wyrównywania zaległości edukacyjnych, emocjonalnych. Postęp medycyny w zakresie implantacji nie zapewnia wszystkim uczniom prawidłowego rozwoju edukacyjnego i emocjonalnego w szkołach ogólnodostępnych. Na przestrzeni ostatnich trzech do szkół działających w strukturze naszej placówki dołączały dzieci niesłyszące ze szkół ogólnodostępnych na różnych poziomach edukacyjnych (2018/2019 – 2,81%, 2019/2020 – 6,25%, 2020/2021 – 10,34%). Trudne i często traumatyczne doświadczenia dzieci niesłyszących w procesie kształcenia w szkołach ogólnodostępnych oprócz zaległości edukacyjnych generują fobie szkolne i poważne problemy komunikacyjne, a w konsekwencji depresje, wycofanie i izolację społeczną. Wielkie znaczenie w łagodzeniu tych bolesnych następstw ma pomoc specjalistów znających specyfikę funkcjonowania uczniów głuchych. Profesjonalna kadra w przedszkolu, szkole i internacie tworzy bezpieczne i dostosowane do potrzeb środowisko wsparcia i pomocy dla tych uczniów i ich rodzin. Uczniowie przebywający w internacie pochodzą  z województwa warmińsko-mazurskiego i traktują to miejsce jak drugi dom, gdzie w znanym środowisku czują się bezpieczni i rozumiani przez otoczenie.

3. Placówka posiada profesjonalną bazę lokalową wyposażoną w specjalistyczny sprzęt umożliwiający całościową i bieżącą diagnozę w zakresie posiadanych wad słuchu, co pozwala na szybkie i efektywne dostosowanie ścieżki kształcenia dla indywidualnych potrzeb każdego ucznia. Budynki SOSWdN zostały zaprojektowane i wybudowane tak, aby zapewnić odpowiednie funkcjonowanie dzieci niesłyszących, jednocześnie dając im poczucie bezpieczeństwa i komfortu. Na terenie internatu działają odpowiednio zaadoptowane i profesjonalnie wyposażone  pracownie specjalistyczne niezbędne do prowadzenia zajęć rewalidacyjnych: Integracji Sensorycznej, gimnastyki korekcyjnej, audiometrii tonalnej i biofeedback, terapii ręki, pracowni logopedycznej oraz zajęć rozwijających zainteresowania, takich jak sali treningowej wykorzystywanej do rozwoju motoryki  dużej, sali bilardowej, sali multimedialnej, a także świetlice szkolne klas: 1 SP, 2- 3 SP oraz 4-6 SP. Na podstawie prognozy na rok szkolny 2021/2022 istnieje potrzeba otwarcia kolejnej świetlicy. Baza lokalowa budynku szkoły nie pomieści wszystkich pracowni specjalistycznych i świetlic. Zajęcia szkolne odbywają się w godz. 7:30-16:20, gdzie zatem będą umieszczone pracownie
i sale świetlicy szkolnej?

4. Niepokoimy się  zamiarem przeniesienia naszych wychowanków do innego internatu. Czy spełni on standardy naszej placówki? Uważamy, że przeniesienie naszych dzieci do internatu przy innej ulicy spowoduje dezorganizację ich życia szkolnego. Likwidacja internatu w naszym Ośrodku może w wielu wypadkach wiązać się z dramatyczną alternatywą wyboru rodziców i pozostawienia dziecka w domu rodzinnym z koniecznością kontynuacji edukacji w szkole ogólnodostępnej.

5. Likwidacja Przedszkola Miejskiego Nr 7 dla Dzieci Niesłyszących wiąże się z obciążeniem emocjonalnym najmłodszych wychowanków w wieku 3-6 lat (stres, trudności adaptacyjne). Dzieci poznały już placówkę, czują się w niej bezpiecznie. Konsekwencją planowanych zmian organizacyjnych będzie odłączenie najmłodszej grupy dzieci od środowiska niesłyszących oraz zaburzenie ciągłości procesu edukacyjnego na najwcześniejszym etapie. W obecnej sytuacji zmiany organizacyjne dotyczyłyby tylko na rok szkolny 2021/2022, po czym dzieci wróciłyby do nas do szkoły podstawowej.

6. Nasza placówka samodzielnie zdobywała i nadal zdobywa środki od sponsorów na profesjonalne wyposażenie Ośrodka. Dziękujemy organowi prowadzącemu za określoną pomoc w funkcjonowaniu naszego Ośrodka, ale nasze własne środki , te regularnie pozyskiwane od sponsorów oraz nasz udział w różnych projektach (w tym  unijnych), pozwoliły zapewnić pełen komfort  w edukacji i rozwoju naszych podopiecznych. Placówka (w tym przedszkole) jest bardzo dobrze wyposażona (zał. 1). Jesteśmy przedsiębiorczy i gospodarni, pomimo regularnych ograniczeń finansowych oraz cięć budżetowych. Jednocześnie zaznaczamy, że Ośrodek nie uzyskał zgody na przeprowadzenie kilku inicjatyw m.in. na rozszerzenie profilu pozwalającego na  przyjmowanie dzieci z innymi niepełnosprawnościami.

7. Mając świadomość kosztów funkcjonowania Ośrodka, nie wolno postrzegać edukacji i rehabilitacji naszych uczniów przez pryzmat priorytetów rentowności ,,przedsiębiorstwa”. Edukacja zawsze była dziedziną wymagającą nakładów ekonomicznych, lecz w perspektywie długofalowej jest najlepszą inwestycją dla rozwoju społeczności lokalnych czy szerzej całego kraju. Czy dzieci głuche mogą zostać pozbawione tej szansy? Chcielibyśmy podkreślić, że likwidacja Specjalnego Ośrodka dla Dzieci Niesłyszących będzie wiązała się z utrudnieniami w dalszej edukacji dzieci niesłyszących Ograniczenie dostępu do zajęć rozwijających zainteresowania, prowadzonych przez wyspecjalizowaną kadrę z dużym doświadczeniem, zaprzepaści wieloletnią tradycję tworzenia Kultury Głuchych (pantomima, teatr, grupa MigBand migająca muzykę, koło multimedialne). Nie jesteśmy tylko pedagogami. Umożliwiamy dzieciom niesłyszącym kontakt ze światem i zrozumienie. Wypracowane przez nas metody komunikacji i nauczania sprawiają, że dzieci nie czują się wykluczone i niepełnosprawne, przeciwnie są gotowe do dalszej edukacji lub pracy zawodowej w swoich środowiskach.

Mając na uwadze półwieczny dorobek, tradycję, lokalizację, wyposażenie i osiągnięcia pracowników SOSWdN uważamy, że nasz Ośrodek powinien stać się lokalnym centrum edukacyjnym dzieci i młodzieży niesłyszących na Warmii i Mazurach, do którego można dołączyć dzieci z innymi niepełnosprawnościami.
                            
                             Z wyrazami szacunku
Pracownicy Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego dla Dzieci Niesłyszących w Olsztynie

Załącznik 1.
Jesteśmy jako pracownicy Ośrodka społecznością aktywną, kreatywną, przedsiębiorczą i gospodarną. Nauczyliśmy się wychodzić z inicjatywami i szukać środków, dzięki którym tworzymy w Ośrodku warunki funkcjonowania na miarę XXI wieku. Udział w projektach oraz stała współpraca ze Stowarzyszeniem Rehabilitacji i Pomocy Osobom z Wadą Słuchu „Pokonać ciszę”, Fundacją „Dźwięki Ciszy” i Fundacją Marii i Georga Dietrich stwarzała możliwość pozyskiwania funduszy na stworzenie od podstaw:

– Pracowni gastronomicznej dla kierunku szkoły zawodowej kucharz małej gastronomii obecnie korzysta z niej Szkoła Branżowa. Własny projekt, zabudowa, sprzęt AGD, wyposażenie.  
– Pracowni fotograficznej wraz z ciemnią: Zaadaptowana i wyposażona w  całości z pozyskanych środków. (ok. 35.000,00 zł)
– Pracowni integracji sensorycznej Adaptacja i wyposażenie pomieszczenia  w pełni z pozyskanych środków. (ok. 10.000,00)
– Sali do gimnastyki korekcyjnej Adaptacja i wyposażenie pomieszczenia
– Pracowni Biofeedback wyposażenie – specjalistyczne oprogramowanie wraz z komputerem (8.900,00 zł)
– Pracowni robotyki wyposażenie w zestawy: Lego Spike Prime (6zest), Lego WeDo (2 zest), Lego WeDo 2.0, Ozoboty (9), Jimu Roboty (6), iPady (10szt.) (ok. 33.633,00 zł)
– Pracowni audiometrii tonalnej adaptacja i wyposażenie sali – panele wyciszające, parkiet, kabina, audiometr, tympanometr (ok. 35 tys. zł)
– Gabinet specjalistyczny wychowania słuchowego

Wykazując własną inicjatywę w pisaniu wniosków, projektów, poszukiwaniu sponsorów pozyskaliśmy środki na doposażenie pracowni, sal, pomieszczeń w:
– Program multimedialny wielostanowiskowy Corinth 3D pełna wersja wraz ze szkoleniem kadry (18.000,00 zł)- Tablice interaktywne i monitory interaktywne (łącznie 11 urządzeń w tym 8 urządzeń ze środków pozarządowych i 2 z programu rządowego „Aktywna tablica”)
– nowoczesny sprzęt do kuchni Ośrodka z programu rządowego „Posiłek w szkole i w domu”  99.999,90 zł )
– stałe łącze Internetowe doprowadzone do wszystkich pomieszczeń dydaktycznych i administracyjnych w szkole i w internacie
– pomoce dydaktyczne dla przedszkola, klasopracowni ok. 20 tys. w samym tylko roku szkolnym 2019/2020
– wyposażenie pracowni dla rewalidacji (47.834,00 zł)
– wyposażenie pracowni matematycznej, j. angielskiego, świetlicy (Smart Floor), podłączenie sieci wi-fi na terenie całego Ośrodka (136.773,00 zł)
 
Oprócz tego:
Pozyskanie  środków na:
– organizację szkoleń rady pedagogicznej,
– tłumacza języka migowego dla słuchaczy szkoły policealnej dla uczniów szkoły policealnej – nauczyciele szkoły policealnej z poza Ośrodka nie znali języka migowego ( 2018-2020 – 52.190,00 zł)
– organizację kursów języka migowego dla nauczycieli i rodziców w latach 2018-2020 (ok. 30.000,00 zł)