Prezydent Olsztyna Piotr Grzymowicz odwołał się od opinii Instytutu Pamięci Narodowej, który to uznał, że Pomnik Wyzwolenia Ziemi Warmińsko-Mazurskiej podlega ustawie dekomunizacyjnej i na wniosek wojewody, właściciel obiektu, czyli miasto, musi go usunąć.
To nie było żadne zaskoczenie. Po rozmowie z prezesem IPN-u Karolem Nawrockim, prezydent Olsztyna przyznał publicznie, że jeżeli wojewoda nakaże gminie usunąć pomnik Xawerego Dunikowskiego, władze miasta zaskarżą tę decyzję.
Jak dotąd postępowanie w urzędzie wojewódzkim trwa. Miasto przed dwoma tygodnia otrzymało opinię z IPN-u ws. usunięcia pomnika.
„(…)Według opinii Prezesa IPN, w świetle przytoczonych faktów związanych z omawianym obiektem nie ulega wątpliwości, że poświęcony on jest Armii Czerwonej, będącej narzędziem totalitarnego państwa, jakim był Związek Socjalistycznych Republik Sowieckich wykorzystanym do budowy w Polsce systemu komunistycznego w oparciu o powszechny terror i łamanie praw człowieka. Co za tym idzie, symbolizuje on komunizm w rozumieniu art. 5a ust. 1 ustawy o zakazie propagowania komunizmu” – możemy przeczytać w opinii instytutu.
Władze miasta postanowiły jednak zwrócić się do IPN-u o ponowne rozpatrzenie sprawy.
– Skorzystaliśmy z możliwości zawnioskowania o ponowne rozpatrzenie sprawy. W przesłanej do prezesa IPN informacji zaznaczyliśmy m.in. że opinia została wydana w nieaktualnym stanie faktycznym, czyli przed 17 listopada, dniem w którym z pomnika zostały skute symbole totalitaryzmu – sierp i młot – przyznała Marta Bartoszewicz, rzeczniczka prasowa Urzędu Miasta Olsztyna.
Dodała, że prezydent Olsztyna chce kultywować pamięć o przodkach żyjących na Warmii i Mazurach.
– I dlatego chcielibyśmy stworzyć na placu Dunikowskiego Muzeum Pamięci, a pomnik wybitnej sławy rzeźbiarza byłby jego częścią – wyjaśniła Marta Bartoszewicz.
Powołała się także na tegoroczne badania przeprowadzone przez firmę Ibris, z których wynika, że 46 proc. olsztynian chce pozostawienia pomnika w tym miejscu, natomiast za przeniesieniem opowiedziało się 43 proc. mieszkańców.