Brutalny hotel z czasów komunizmu w Krakowie, zamknięty dla gości ponad dwie dekady temu, został wpisany do oficjalnego polskiego rejestru zabytków chronionych.
Konserwatorzy uznali, że posiada on wartość historyczną, architektoniczną i społeczną wymagającą ochrony, nazywając go „elementem tożsamości miasta”. Decyzję tę skrytykowali jednak obecni właściciele budynku, twierdząc, że utrudni ona plany przebudowy terenu.
W momencie otwarcia w 1988 roku Hotel Forum – po dekadzie budowy – był jednym z najnowocześniejszych budynków w Polsce, wyposażonym w najnowocześniejsze technologie, takie jak komputerowe systemy rezerwacji i zamawiania jedzenia, a także luksusy, w tym klimatyzację i basen.
Jednak system komunistyczny, w ramach którego zostało zbudowane, upadł już rok później, a Forum nie przetrwało dużo dłużej. Został zamknięty w 2002 roku i od tego czasu stoi w dużej mierze pusty.
Przez większą część tego czasu budynek – dzięki doskonałej lokalizacji nad Wisłą, widocznej z historycznego Zamku na Wawelu, jednej z najpopularniejszych atrakcji turystycznych w Polsce – pełnił funkcję najdłuższego billboardu w kraju, z dużymi banerami reklamowymi zajmującymi większą część fasady.
W dawnym hotelu na różnych etapach działały różne firmy, w tym tor gokartowy na parkingu, a także bary, restauracje i kluby nocne w budynku.
Hotel Forum widziany z okolic Wawelu (źródło: Michał Kwaśniak/Flickr, pod CC BY-NC-ND 2.0)
W piątek Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Krakowie poinformował, że na wniosek krakowskiego oddziału Stowarzyszenia Architektów Polskich Hotel Forum został wpisany do rejestru zabytków.
WUOZ stwierdził, że budynek „posiada wartość historyczną, jako świadectwo epoki komunizmu i dążeń modernizacyjnych lat 70. i 80. XX w.” oraz „wartość artystyczną i architektoniczną, jako przykład stylu modernistycznego w jego odmianie zwanej brutalizmem” – powiedział w rozmowie z TVN rzecznik Jan Kozakowski.
Dawny hotel ma także „walory społeczne i krajobrazowe, jako element tożsamości miasta i element przestrzeni publicznej… a także odgrywa ważną rolę w historii miejskiej Krakowa” – dodał.
Konsekwencją tej decyzji jest to, że miejscowy konserwator zabytków będzie przeprowadzał okresowe kontrole stanu zachowania i, w razie potrzeby, wydawał zalecenia dotyczące jego poprawy. Wszelkie planowane prace renowacyjne na nieruchomości wymagałyby uzyskania specjalnej zgody konserwatorskiej.
Właściciel budynku, fundusz inwestycyjny Amatheus, już wcześniej zwrócił się do WUOZ z apelem o niewpisywanie Hotelu Forum na listę zabytków, twierdząc, że byłoby to „sprzeczne z interesem publicznym”.
Jak powiedział gazecie jej prezes Dominik Koza Gazety Krakowskiej że decyzja ta może spowodować, że budynek pozostanie w obecnym, zniszczonym stanie „przez dziesięciolecia”. To „zapobiegłoby pozytywnym zmianom dla tego obszaru, trwale negatywnie wpływającym na interesy i wizerunek miasta Krakowa”.
Jednak była wojewódzka konserwator zabytków Monika Bogdanowska powiedziała lokalnemu serwisowi informacyjnemu Kraków dla Was, że jej zdaniem właściciel nie jest zainteresowany rewitalizacją terenu.
Chce po prostu wykorzystać doskonałą lokalizację wokół dawnego hotelu, który stał się czymś w rodzaju wesołego miasteczka z różnymi kolorowymi atrakcjami, unikając przy tym kosztów utrzymania zabytkowego budynku – mówi Bogdanowska.
Widok z tyłu Hotelu Forum w 2021 roku (źródło: Grawiton/Wikimedia Commons, pod CC BY-SA 4.0)
Szefowa WUOZ Katarzyna Urbańska wyjaśniła Radiu Kraków, że decyzja dotyczy wyłącznie zewnętrznej części budynku, a nie jego wnętrza, które można jeszcze zagospodarować na inne cele.
Budynek prawie na pewno nie może już jednak pełnić funkcji hotelowej, gdyż wysokość jego stropów i szerokość korytarzy są poniżej obecnych wymagań.
W 2016 roku do rejestru zabytków wpisano także inny opuszczony hotel z czasów PRL w Krakowie – Hotel Cracovia. W 2021 roku ogłoszono plany przekształcenia go w muzeum architektury i designu. Jednak jak dotąd pozostają one w fazie rozwoju.
Na początku miesiąca przed rozbiórką uratowano słynny pomnik z czasów komunizmu w Rzeszowie, który stał się symbolem miasta, po tym jak został wpisany na listę zabytków chronionych.
Ogromny pomnik z czasów PRL w Rzeszowie – najsłynniejszy, ale kontrowersyjny obiekt w mieście – został uratowany przed rozbiórką po wpisaniu go na listę zabytków chronionych w Polsce https://t.co/aKdS80V8RK
