Z najnowszej wersji długotrwałego badania wynika, że nastawienie do Niemców w Polsce znacznie się pogorszyło w ciągu ostatnich trzech lat.
Mniej niż jedna trzecia (32%) Polaków twierdzi obecnie, że lubi Niemców, w porównaniu z 50% w 2022 r. To niemal najniższy wynik odnotowany od początku badania 25 lat temu, a gorszy wynik (30%) odnotowano dopiero w 2008 r.
Tymczasem jedna czwarta Polaków (25%) twierdzi obecnie, że nie lubi Niemców, w porównaniu z 15% w 2022 r. Tegoroczny wynik był najwyższym poziomem antypatii od 2000 r., czyli roku rozpoczęcia badania, kiedy wynosił 26%.
Z kolei wśród Niemców pozytywny sentyment do Polaków, wynoszący 42%, prawie nie zmienił się od 2022 r., kiedy wynosił 43%. Tymczasem negatywne uczucia wobec Polaków faktycznie spadły w tym okresie z 14% do 9%.
Ustalenia pochodzą z Barometr Polsko-Niemieckiregularną ankietę badającą takie tematy, jak stosunki dwustronne, wiedza o kraju sąsiednim i bieżąca sytuacja polityczna.
Realizowany jest we współpracy Instytutu Spraw Publicznych, Instytutu Niemiecko-Polskiego, Fundacji Konrada Adenauera i Fundacji Współpracy Niemiecko-Polskiej.
Jednym z obszarów szczególnego napięcia między Polską a Niemcami w ostatnich latach jest historia drugiej wojny światowej, a w szczególności starania byłego rządu Polski ogłoszone w 2022 r. o uzyskanie od Niemiec reparacji w wysokości 1,3 biliona dolarów za brutalną okupację w latach 1939–1945.
Z poprzednich sondaży wynikało, że większość Polaków uważa, że Polsce należy się takie odszkodowanie. Berlin jednak podtrzymuje swoje od dawna stanowisko, że kwestia ta została prawnie uregulowana dawno temu i obecnie nie ma żadnych długów.
Najnowsze Barometr Polsko-Niemiecki pokazuje, że większość Polaków (58%) uważa, że Niemcy powinny zrobić więcej, aby zrekompensować Polsce wojnę, podczas gdy tylko mniejszość Niemców (23%) tak uważa.
Tymczasem ponad jedna trzecia Polaków (34%) zgadza się ze stwierdzeniem, że „kwestie historyczne pozostają głównym problemem w stosunkach polsko-niemieckich i bez ich wyjaśnienia nie da się rozmawiać o teraźniejszości i przyszłości”. Tylko 16% Niemców uważało to samo.
Natomiast 70% Niemców stwierdziło, że „stosunki polsko-niemieckie powinny bardziej koncentrować się na kwestiach teraźniejszości i przyszłości niż na kwestiach historycznych”. Zgodziło się z tym jedynie 48% Polaków.
Ambasador Niemiec powiedział członkowi polskiej opozycji, że ich żądania zapłaty przez Berlin reparacji wojennych „tworzą podziały, które pomagają tylko Putinowi”.
Jego wypowiedzi wywołały krytykę, m.in. ze strony głównego doradcy prezydenta Nawrockiego ds. polityki zagranicznej https://t.co/z76wvBPbbH
Widoczna jest w tej kwestii duża różnica pomiędzy zwolennikami różnych partii politycznych w Polsce, zwłaszcza pomiędzy prawicową opozycją a bardziej liberalną koalicją rządzącą.
Tylko 8% wyborców narodowo-konserwatywnej partii Prawo i Sprawiedliwość (PiS), która za czasów sprawowania władzy wystąpiła z wnioskiem o reparacje, uważa, że Niemcy zrobiły wystarczająco dużo, aby rozliczyć się z przeszłości. W przypadku skrajnie prawicowej Konfederacji odsetek ten wynosi również 8%.
Wśród wyborców centrowej Koalicji Obywatelskiej (KO) i Lewicy (Lewica), wchodzących w skład obecnej koalicji rządzącej, odsetek ten jest znacznie wyższy (choć wciąż stanowi mniejszość) i wynosi odpowiednio 34% i 38%.
Prezydent Polski @NawrockiKn podczas rozmów w Berlinie z kanclerzem wezwał Niemcy do zapłaty Polsce reparacji wojennych @_FriedrichMerz.
W odpowiedzi Niemcy powtórzyły, że uważają sprawę za prawnie rozstrzygniętą i nie przysługują żadne odszkodowania https://t.co/sX07qtCFRL
Kolejnym obszarem napięć między Polską a Niemcami w ostatnich latach była polityka europejska w takich kwestiach jak handel, klimat i migracja. A tutaj Barometr Polsko-Niemiecki ponownie odzwierciedla te kwestie.
Dziesięć lat temu zdecydowana większość Polaków, bo 68%, uważała, że „Niemcy generalnie przyczyniają się do lepszej współpracy w Europie”. Jednak od tego czasu liczba ta stale spada, osiągając w tym roku zaledwie 35%.
Prawie tyle samo Polaków, bo 32%, uważa obecnie, że Niemcy przyczyniają się do „zaostrzenia sporów i napięć w Europie”.
Nastawienie Niemiec poszło w odwrotnym kierunku: w 2018 r. 53% stwierdziło, że Polska przyczynia się do pogorszenia stosunków w Europie; obecnie odsetek ten spadł do 31%. Jednak tylko 33% Niemców twierdzi, że Polska przyczynia się do lepszej współpracy. Największa część, 37%, twierdzi, że nie wie.
W Polsce znów widać tu podział polityczny: jedynie 36% zwolenników PiS, który za jego kadencji regularnie ścierał się z Berlinem, uważa, że stosunki z Niemcami są dobre. Z kolei zdecydowana większość wyborców KO (77%) i Lewicy (66%) ocenia relacje jako pozytywne.
Obecny rząd pod przewodnictwem KO zapewnił lepsze relacje z Niemcami niż miało to miejsce za PiS. Nadal jednak spiera się z Berlinem w kwestiach takich jak migracja.
Z badania wynika, że źródła informacji korelują z postawami. Polacy czerpiący informacje o Niemczech z mediów społecznościowych mają zazwyczaj bardziej krytyczne poglądy na temat tego kraju. Osoby informowane przez tradycyjne media są na ogół bardziej przyjazne Niemcom.
Liczą się także osobiste doświadczenia: wizyta w sąsiednim kraju wiąże się z bardziej pozytywnym nastawieniem – po obu stronach granicy.
Współprzewodniczący skrajnej prawicy @AfDnajwiększa niemiecka partia opozycyjna, zasugerowała, że Polska stanowi dla jego kraju takie samo zagrożenie jak Rosja https://t.co/2rhOuDhOtd
