Ponad 17 ton ludzkich prochów odkryto pod Działdowem. To ofiary nazistowskiego lagru Soldau
W dniach od 4 do 10 lipca 2022 r. naczelnik gdańskiego pionu śledczego IPN wraz z grupą biegłych i specjalistów z zakresu archeologii i antropologii pod kierunkiem dr. hab. Andrzeja Ossowskiego z Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie dokonał odkrycia miejsca zdeponowania szczątków ludzkich. Odnaleziono prawie 17 ton ludzkich prochów, co pozwala stwierdzić z całą stanowczością, że zamordowano co najmniej 8 tys. osób. – W działdowskim obozie ginęły ofiary Intelligenzaktion, a więc niemieckiej, antypolskiej akcji eksterminacyjnej, która miała pozbawić Polskę elit państwowych, dyplomatów, pozbawić życia duchownych – podkreśla dr Karol Nawrocki, prezes Instytutu Pamięci Narodowej.
Próbowano tuszować
Prezes IPN zwrócił też uwagę na problem tuszowania zbrodni ludobójstwa w ramach tzw. akcji 1005. Wiosną roku 1944, od 1 marca, wydobywano szczątki pogrzebanych w tym miejscu osób. Palono je i poddawano mieleniu, aby zbrodnia ta nigdy nie ujrzała światła dziennego. Aby nikt nie poniósł odpowiedzialności za zbrodnie niemieckich nazistów – stwierdził prezes IPN.
Wśród ofiar ostatni przedwojenny polski konsul w Olsztynie
W 1939 r. po wkroczeniu wojsk niemieckich do Działdowa utworzono tam przejściowy obóz dla polskich jeńców wojennych i tymczasowy obóz jeniecki Selbstschutzu. Więziono i eksterminowano tam m.in. polskich działaczy społecznych, przedstawicieli inteligencji, ziemiaństwa i duchowieństwa. Lagier Soldau do końca okupacji funkcjonował najpierw jako obóz przejściowy, potem wychowawczy obóz pracy, obóz pracy przymusowej i obóz karny. Na skutek wyniszczających warunków życia w obozie, a także epidemii tyfusu, tortur i masowych rozstrzeliwań śmierć poniosło kilkanaście tysięcy osób. Wśród ofiar był m.in. ostatni przedwojenny polski konsul w Olsztynie Bohdan Jałowiecki.