W przypadku skazania na karę grzywny albo karę ograniczenia wolności skazany musi liczyć się z konsekwencjami niewykonania ciążących na nim obowiązków. W sytuacji, gdy egzekucja grzywny okaże się bezskuteczna oraz kiedy skazany uchyla się od wykonywania kary ograniczenia wolności, sąd zarządza zastępczą karę pozbawienia wolności.
Skazani, którzy nie uiścili grzywny, mają jeszcze szansę na odpracowanie kary, wykonując tzw. prace społeczne w wymiarze określonym przez sąd. Dopiero gdy skazany oświadczy, że nie wykona tej pracy lub się od niej uchyla, sąd wymierzy zastępczą karę pozbawienia wolności. Przyjmuje się, że jeden dzień pozbawienia wolności jest równoważny dwóm stawkom dziennym grzywny. Jeżeli skazany spłaci grzywnę w jakiejś części, kara jest stosownie skracana.
Sytuacja nie jest bez wyjścia
W przypadku uchylania się od wykonywania kary ograniczenia wolności sąd zarządza od razu zastępczą karę pozbawienia wolności. Określając jej wymiar, sąd przyjmuje, że jeden dzień jest równoważny dwóm dniom kary ograniczenia wolności. Jeżeli ustawa nie przewiduje za dane przestępstwo kary pozbawienia wolności, górna granica zastępczej kary nie może przekroczyć 6 miesięcy.
Nawet w przypadku zastosowania zastępczej kary sytuacja nie jest bez wyjścia. Skazany może bowiem wystąpić z wnioskiem o wstrzymanie jej wykonania, składając zapewnienie, że podda się rygorom ciążącej na nim kary ograniczenia wolności.
Przeczytaj także: Czym jest wyrok nakazowy i kiedy się go stosuje?
Wówczas sąd – po rozpoznaniu takiego wniosku – zdecyduje, czy dać skazanemu szansę na wykonanie pierwotnie orzeczonej sankcji. Na postanowienie w tym przedmiocie przysługuje zażalenie. Warto również pamiętać, że przy ponownym uchylaniu się od wykonania kary ograniczenia wolności drugiej szansy nie będzie, ponieważ sąd nie może ponownie wstrzymać wykonania tej samej zastępczej kary pozbawienia wolności.
Warto dodać, że przez uchylanie się od wykonania kary ograniczenia wolności rozumie się sytuację, gdy skazany nie wykonuje jej, mimo obiektywnej możliwości jej wykonywania, mając do tego obowiązku negatywny stosunek emocjonalny. Mówiąc wprost: może, ale nie robi tego. Jednak należy pamiętać, że powinien on podjąć wszelkie możliwe środki, żeby tę karę wykonać.
Paweł Socha
autor bloga o postępowaniu w sprawach nieletnich
*** *** ***
