W Sejmie przeszedł projekt ustawy traktującej o utworzeniu Szkoły Głównej im. Mikołaja Kopernika. Jej siedziba miałaby być w Warszawie, z kolei w Olsztynie byłby wydział lekarski. Politycy opozycji skrytykowali ten pomysł twierdząc, że nowa szkoła wyższa przejmie wydział medyczny UWM-u.
Projekt ustawy prezydenckiej o utworzeniu nowej szkoły wyższej z siedzibą w Warszawie budzi spore kontrowersje wśród polityków opozycji. W skład placówki miałoby wchodzić pięć wydziałów zlokalizowanych w Krakowie, Lublinie, Toruniu, Warszawie i Olsztynie. W stolicy Warmii i Mazur funkcjonowałoby Kolegium Medyczne.
– Do tego potrzebna jest baza, nie wyobrażam sobie tego, że mieliby ją budować od podstaw. Medycyny nie da się zrobić bez laboratoriów do: anatomii, histologii, fizjologii, patofizjologii, biochemii medycznej. Potrzebne są także szpitale. Nowe kolegium powstanie na bazie Collegium Medicum – uważa prof. Wojciech Maksymowicz, poseł partii Polska 2050 i współtwórca Collegium Medicum na UWM-ie.
Co na to UWM? Profesor powiedział, że rozmawiał już z rektorem, który podziela jego obawy.
– Rozmawiałem z rektorem. Przekazałem swoją troskę. Mogę powiedzieć, że pan rektor podzielał troskę i nie wyobrażał sobie naruszenia autonomii uczelni – zaznacza prof. Maksymowicz.
Jak podkreślił Łukasz Staniszewski, rzecznik prasowy uczelni, stanowisko UWM jest zbieżne ze stanowiskiem Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich, którego fragment publikujemy poniżej:
Przedłożony projekt wywołuje poważne kontrowersje merytoryczne w środowisku akademickim, jest źródłem wielu negatywnych emocji i obaw wśród polskich uczonych. Sposób tworzenia, funkcjonowania i finansowania, a także celowość powołania Akademii jest dla większości środowiska niezrozumiały. Niejasne są przyczyny włączenia do jej struktury zaledwie części obszarów badawczych, z pominięciem innych, niezwykle ważnych dla rozwoju nauki i gospodarki naszego kraju. Sytuacja ta, w połączeniu z brakiem szerszej, środowiskowej dyskusji nad projektem, wywołuje różne spekulacje. Istotne zastrzeżenia przedstawiła także Polska Akademia Umiejętności. Istnieje zatem bardzo realne niebezpieczeństwo, iż projektowana ustawa stanie się źródłem rozłamu środowiska naukowego.
Nasz niepokój potęguje fakt, iż projekt pojawia się w szczególnym i wyjątkowo niespokojnym czasie, gdy sytuacja gospodarcza jest trudna ze względu na rosnącą inflację, ceny paliw i energii oraz trwający kryzys humanitarny związany z wojną w Ukrainie oraz planowane bardzo wysokie koszty działań pomocowych. Tymczasem wdrożenie projektu wymaga znacznych nakładów finansowych, które będą absorbowały środki niezbędne na pokrycie skutków wzrostu cen oraz zwiększenia niezbędnych wydatków na obronność. Wpłynie to na pogorszenie trudnej sytuacji, w jakiej znajduje się dziś szkolnictwo wyższe i nauka, zmagające się z nieoszacowanymi jeszcze skutkami wciąż trwającej pandemii.
– czytamy w piśmie.
Poseł Porozumienia Michał Wypij zauważył, że PiS chce stworzyć partyjną uczelnię.
– Wszelkie działania, które prowadzi teraz Ministerstwo Edukacji i Nauki są przeciwstawne temu, co robiliśmy w ministerstwie nauki kilka lat temu. Stawialiśmy na jakość. Wiedzieliśmy, że Olsztyn tą jakością jest w stanie wygrywać, zwłaszcza jeżeli chodzi o kształcenie lekarzy – mówi Michał Wypij.
Zaapelował do posłów PiS z regionu, żeby bronili osiągnięć wydziału medycznego. Jego zdaniem minister edukacji Przemysław Czarnek odchodzi od jakości kształcenia na rzecz serwilizmu.
– Wszelkie działania, które podejmuje teraz MEiN, w kontekście Akademii Kopernikańskiej, która jest prowadzona trybem poselskim, bez konsultacji z najważniejszymi gronami naukowymi w Polsce, jest łamaniem zasady, według której wierzyliśmy, że polską naukę mogliśmy podnieść ze względu na jakość – zauważa poseł Porozumienia.
Janusz Cichoń, poseł Koalicji Obywatelskiej, powiedział wręcz, że Prawo i Sprawiedliwość już od kilku lat próbuje podporządkować sobie polską naukę.
– To próba zawłaszczenia określonych ośrodków i dyscyplin naukowych na własny użytek, zapewniając rozwój swoim oraz podporządkowanie i marginalizowanie tych, których stać dzisiaj na niezależność w polskiej nauce – uważa poseł KO.
Samorząd województwa jest także przeciwny powstaniu scentralizowanej uczelni. Samorządowcy mają świadomość, że to może zniweczyć dotychczasowy rozwój UWM-u.
– Jako zarząd województwa będziemy wspierali inicjatywę, żeby wydział medyczny rozwijał się. Mówimy jednocześnie stanowcze nie centralizacji szpitali – zaznacza Sylwia Jaskulska, wicemarszałek województwa.
Profesor Maksymowicz zaapelował do prezydenta Andrzeja Dudy o to, aby wycofał cały projekt ustawy lub jego część.
Projekt ustawy dotyczący powstania Szkoły Głównej im. Mikołaja Kopernika jest po pierwszym czytaniu w Sejmie. Teraz zajmą się jego omówieniem komisje. Utworzenie placówki oraz roczne utrzymanie ma kosztować 15 mln zł.