Członkowie Klubu św. Jakuba mówili w Olsztynie, czym jest obywatelska inicjatywa uchwałodawcza. Chcą też przeprowadzić kampanię wśród mieszkańców i mają już pierwsze pomysły na projekty uchwał do Rady Miasta.
Cykl spotkań informacyjnych w Polsce zapoczątkował Klaster Innowacji Społecznych. Jest to konsorcjum śląskich organizacji i przedsiębiorstw społecznych. Wiedza na temat obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej promowana jest w 66 miastach na prawach powiatu.
Inicjatywa uchwałodawcza to istotne narzędzie
W Olsztynie w akcję włączył się Klub Świętego Jakuba. Jego członkami są młodzi mieszkańcy stolicy regionu.
– Obywatelska inicjatywa uchwałodawcza jest istotnym narzędziem zwiększania wpływu obywateli na proces tworzenia prawa lokalnego – podkreśla Kacper Szeluga z Klubu Świętego Jakuba. – Ta forma demokracji bezpośredniej umożliwia mieszkańcom łatwiejsze przygotowanie obywatelskich projektów uchwał.
Na spotkaniu, które odbyło się w Olsztynie, powstało też kilka pomysłów na obywatelskie projekty uchwał. Jeden z nich to na przykład częstsze kursowanie tramwaju linii nr 3 i autobusów z Kortowa do centrum miasta. Chodzi przede wszystkim o godziny wieczorne i weekendy.
– Trzeba coś zrobić, jeśli chcemy, żeby studenci UWM częściej przyjeżdżali na olsztyńską starówkę. A to jeden z tych sposobów – podkreślali uczestnicy spotkania.
Kolejny pomysł dotyczy natomiast zniesienia nocnej prohibicji. – Nasi znajomi, którzy przyjeżdżają do Olsztyna, dziwią się, że po godz. 22 nie można kupić alkoholu – mówił jeden z uczestników.
I dodał: – Rozumiem, że nocny zakaz sprzedaży alkoholu w sklepach miał wykluczyć patologię, ale to nie jest dobry sposób. To absurdalna sytuacja, a Olsztyn chciałby być ponoć miastem turystycznym.
Inicjatywa uchwałodawcza w Olsztynie
Do końca stycznia 2018 roku inicjatywa uchwałodawcza zależała wyłącznie od dobrej woli władz. W 2017 roku z olsztyńskiego statusu miasta zniknął zapis pozwalający wystąpić grupie 150 mieszkańców z inicjatywą uchwałodawczą. Takie obywatelskie prawo istniało w statusie od 2013 roku. Tłumaczenia były takie, że przywilej jest martwy, ponieważ nie zdarzyło się, by podjęto jakąś uchwałę.
Społecznicy zaczęli protestować, a sprawa zrobiła się medialna. Radni z prezydenckiego klubu tłumaczyli wtedy, że wykreślenie zapisu miało wywołać dyskusję wśród mieszkańców i przypomnieć, że takie prawo istnieje. Przywilej przywrócono.
Wszystko zmieniło się we wspomnianym już styczniu 2018. W życie weszła wtedy nowelizacja ustaw o samorządzie gminnym, powiatowym i województwa. Zagwarantowano wówczas prawo mieszkańców do występowania z obywatelską inicjatywą uchwałodawczą do do rady gminy, powiatu czy sejmiku województwa.
W kwietniu 2019 stosowny dokument ws. inicjatywy uchwałodawczej przyjęli olsztyńscy radni. Od tego czasu, jak wynika z danych Urzędu Miasta w Olsztynie, wpłynęły dwie takie uchwały. Obie w czerwcu tego roku.
Pierwsza dotyczyła wyrażenia zgody na “zawarcie w trybie bezprzetargowym umowy dzierżawy nieruchomości zabudowanej obiektem przedszkola przy ul. Zamenhofa 20 na realizację zadań oświatowych”. Autorem projektu uchwały był Komitet Sympatyków Przedszkola Szesnastka im. Ireny Kwintowej.
Druga uchwała obywatelska dotyczyła z kolei zasad funkcjonowania strefy płatnego parkowania i wysokości stawek. – W obu przypadkach dwie ratuszowe komisje: prawa i skarg uznały, że projekty uchwał nie spełniały wymogów formalno-prawnych – mówi Marta Bartoszewicz, rzeczniczka olsztyńskiego ratusza.
Kiedy i co jest potrzebne?
Inicjatywa uchwałodawcza przysługuje grupie mieszkańców. Ich liczba uzależniona jest od rodzaju jednostki samorządu terytorialnego, do której organu kierowany jest projekt uchwały, a także od jej liczebności.
* W przypadku gminy:
– do 5000 mieszkańców – grupa osób popierających projekt uchwały musi wynosić co najmniej 100 osób,
– do 20 000 mieszkańców – co najmniej 200 osób,
– powyżej 20 000 mieszkańców – co najmniej 300 osób.
* W przypadku powiatu (również w miastach na prawach powiatu):
– do 100 000 mieszkańców – grupa osób popierających projekt uchwały musi wynosić co najmniej 300 osób,
– powyżej 100 000 mieszkańców – co najmniej 500 osób.
W przypadku województwa grupa mieszkańców wnoszących projekt musi liczyć co najmniej 1000 osób, niezależnie od liczby osób zamieszkujących województwo.
Do czasu zgłoszenia projektu komitet inicjatywy uchwałodawczej ma prawo powołać osoby uprawnione do reprezentowania go podczas prac rady gminy, powiatu czy sejmiku województwa. Po spełnieniu warunków formalnych projekt uchwały staje się przedmiotem obrad. Dzieje się to na najbliższej sesji po złożeniu projektu, jednak – co istotne – nie później niż po upływie 3 miesięcy od dnia złożenia projektu. Obywatelski projekt podlega zwyczajnemu głosowaniu.
Należy również pamiętać, że taka uchwała nie może dotyczyć spraw, w których inicjatywa uchwałodawcza została zarezerwowana określonym podmiotom przez przepisy ustawowe. Dotyczy to m.in. projektu budżetu, powołania i odwołania sekretarza i skarbnika gminy, odwołania przewodniczącego i wiceprzewodniczących rady gminy (źródło: www.maszglos.pl).
PISALIŚMY RÓWNIEŻ:
W artykule brak informacjo o trzeciej, najważniejszej próbie wniesienia przez mieszkańców Uchwały pod głosowanie przez Radę miasta – czyli o przeprowadzeniu rewitalizacji Koszar Dragonów. Niestety została bezprawnie zablokowana przez Panią przewodniczącą. Prawdopodobnie ze względów politycznych.