Posłowie nie poparli uchwały Senatu ws. odrzucenia ustawy dotyczącej powstania Akademii Kopernikańskiej. Tym samym projekt trafi do prezydenta Andrzeja Dudy. Powstania nowej instytucji naukowej, uzależnionej od partii rządzącej, obawiają się politycy opozycji.
W środę w Sejmie odbyło się głosowanie nad uchwałą Senatu ws. odrzucenia ustawy o powstaniu Akademii Kopernikańskiej. Za odrzuceniem uchwały opowiedziało się 228 posłów, 223 było przeciw, a jeden wstrzymał się od głosu.
Dlaczego senatorowie opowiedzieli się za odrzuceniem projektu?
Senatorowie opozycji stwierdzili, że mająca powstać Akademia Kopernikańska będzie dublować zadania innych instytucji naukowych, w tym Polskiej Akademii Nauk. Przyznali również, że wybór członków akademii może być niejasny. Naukowcy mogą być wybierani wg klucza politycznego, a co za tym idzie, nie posiadać odpowiednich kwalifikacji. Na koniec dodali, że skoro polska nauka, jest na tle innych państw europejskiej niedofinansowana, należałoby zwiększyć finansowanie istniejących instytucji, a nie tworzyć nową.
Akademii broniła m.in. sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta (to prezydencki projekt ustawy) Małgorzata Paprocka.
– Należy skonstatować, że zdecydowana większość argumentów, która była przedstawiona, szczególnie podczas debaty plenarnej w Senacie, nie odnosiła się do brzmienia ustawy. Odnosiła się do pewnych przeszłych dyskusji na temat ewentualnych planów, głównie opartych na jakiś przekazach medialnych. Wśród najistotniejszych kwestii pojawiały się te związane z potencjalnym zarzutem likwidacji, czy przekształcenia istniejących instytucji naukowych. Chciałabym w tym miejscu jeszcze raz podkreślić, że ta ustawa żadnych tego typu zapisów nie zawiera – mówi Małgorzata Paprocka.
Akademia Kopernikańska miałaby powstać w 2023 roku, czyli w 550. rocznicę urodzin i 480. rocznicę śmierci Mikołaja Kopernika.
– Nie słyszymy również o żadnej propozycji innej formy godnego uczczenia jednego z największych polskich naukowców, czyli Mikołaja Kopernika, w okrągła rocznicę, która przypada w przyszłym roku. Jesteśmy zwolennikami odrzucenia uchwały Senatu o odrzuceniu ustawy – podkreśla Tomasz Rzymkowski, wiceminister edukacji i nauki.
Na posiedzeniu Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży, wypowiedziała się także Barbara Nowacka (KO).
– Są z nami przedstawiciele studentów, profesorów, korporacji akademickich i wszyscy apelują o rozwagę przy wprowadzaniu projektu, który powoduje wyłącznie konflikty, nie podnosi żadną miarą rangi polskiej nauki, nie wpłynie w żaden sposób na realne wzmocnienie polskiej edukacji, spowoduje tylko głębokie podziały w środowisku akademickim – przyznała działaczka opozycji.
Akademia Kopernikańska w Olsztynie
Wg autorów ustawy powstanie Akademii Kopernikańskiej ma zwiększyć konkurencyjność, ale także rozpoznawalność nauki na świecie. Instytucja ta ma finansować badania naukowe, przyznawać stypendia kopernikańskie, granty czy nagrody.
W ramach akademii ma powstać Szkoła Główna Mikołaja Kopernika. Jej siedzibą będzie Warszawa, ale placówka będzie miała oddziały w innych miastach, w tym w Olsztynie (Kolegium Nauk Medycznych).
W ustawie wskazano, że łączne wydatki i utrzymanie akademii ma wynieść 25 mln zł rocznie.
– Są z nami przedstawiciele studentów, profesorów, korporacji akademickich i wszyscy apelują o rozwagę przy wprowadzaniu projektu, który powoduje wyłącznie konflikty, nie podnosi żadną miarą rangi polskiej nauki, nie wpłynie w żaden sposób na realne wzmocnienie polskiej edukacji, spowoduje tylko głębokie podziały w środowisku akademickim – zauważył Jarosław Gowin, lider partii Porozumienie.
Wtóruje mu Michał Wypij, również z Porozumienia.
– Co więcej: władza PiS robi to wbrew wszystkim instytucjom naukowym lekceważąc głos środowiska akademickiego. Ta ustawa to gniot, który obraża imię wielkiego polskiego astronoma – Mikołaja Kopernika – zaznacza olsztyński polityk.