Co powoduje, że zamiast samochodu wybieramy komunikację miejską? Skąd tak duża popularność miejskich hulajnóg? Kto i dlaczego decyduje się na samochód elektryczny? Naukowcy z Wydziału Geoinżynierii UWM w Olsztynie wezmą pod lupę nasze przyzwyczajenia komunikacyjne i czynniki, które wpływają na ich zmianę. Efektem ich badań będzie autorskie narzędzie, które wesprze w codziennej pracy m.in. władze miasta i jednostki odpowiedzialne za transport miejski.
Pandemia spowodowała spore zmiany w przyzwyczajeniach komunikacyjnych mieszkańców. Wiele osób ograniczyło podróże, zrezygnowało z komunikacji publicznej lub wybrało inny środek transportu. Naukowcy z UWM w Olsztynie zadali sobie pytanie: czy taką sytuację można było przewidzieć, wiedząc o zbliżającym się zagrożeniu?
Naukowcy z UWM biorą udział w ciekawym projekcie
– Interesuje nas także, w jaki sposób na zmiany przyzwyczajeń komunikacyjnych wpływa rozwój techniczny, np. dostęp do innowacyjnych rozwiązań. Stąd pojawił się pomysł na projekt naukowy: „Algorytm monitorowania dynamiki zachowań komunikacyjnych w miejskich obszarach funkcjonalnych w aspekcie innowacji i zagrożeń” – mówi dr hab. inż. Agnieszka Dawidowicz, prof. UWM i kierowniczka projektu.
Projekt został pozytywnie oceniony przez Narodowe Centrum Nauki i otrzymał finansowanie. Badania będą prowadzone w sześciu tzw. miejskich obszarach funkcjonalnych (MOF), obejmujących różnej wielkości miasta i tereny bezpośrednio z nim sąsiadujące. Są to: Łomża i Suwałki (od 50 do 100 tys. mieszkańców), Elbląg i Włocławek (od 100 do 250 tys.), a także Gdańsk i Olsztyn (od 250 tys. do 1,5 mln mieszkańców).
– Wraz z zespołem projektowym przeanalizujemy przestrzeń miejską i będziemy monitorować, czy pojawiają się zagrożenia lub innowacyjne rozwiązania, a jeśli tak – w jaki sposób wpływają na zachowania podróżnych – zapowiada prof. Agnieszka Dawidowicz.
Przykładowo, jeśli w jakimś miejscu powstanie stacja do ładowania samochodów elektrycznych lub parking park&ride, naukowcy sprawdzą, czy i w jaki sposób zmieni to decyzje komunikacyjne zmotoryzowanych mieszkańców.
Monitoring zachowań mieszkańców miast będzie prowadzony poprzez wielowymiarową analizę przestrzenną (GIS), a w tym: tworzenie map tematycznych oraz badania sondażowe z wykorzystaniem narzędzia geoinformacyjnego (tzw. geoankiety), w których użytkownicy na mapach wskażą swoje kierunki przemieszczania się: gdzie jeżdżą, skąd, jak często i czym.
Na podstawie odpowiedzi i opinii wybranych ekspertów w obszarze transportowym naukowcy z UWM w Olsztynie opracują wskaźniki, które wpływają na zmiany przyzwyczajeń komunikacyjnych, w kontekście różnego rodzaju zagrożeń i innowacyjności. Badania uwzględnią wszelkie możliwe w danym miejscu zagrożenia, np. środowiskowe, klimatyczne, sanitarne czy te związane z możliwością ataków terrorystycznych oraz innowacje dotyczące ekologicznych środków transportu czy organizacji przestrzeni.
Pomoże algorytm
Kto i w jaki sposób będzie mógł wykorzystać wyniki tych badań? Jak mówi prof. Dawidowicz, będą one użyteczne m.in. dla administratorów miast, w celu lepszego zarządzania transportem i inwestycjami w tym zakresie. Podkreśla, że nierzadko czasochłonna i kosztowna, długo planowana inwestycja kompletnie nie przystaje do potrzeb mieszkańców.
– Dlatego chcemy zautomatyzować monitoring przyzwyczajeń ludzi i czynników na nie wpływających, a następnie opracować algorytm, który umożliwi przewidywanie zachowań komunikacyjnych i ułatwi planowanie inwestycji drogowych, budowy parkingów, wprowadzania miejskich sieci rowerowych czy innych rozwiązań transportowych. Będziemy wiedzieć, czy taka inwestycja ma sens i na ile pokrywa się z oczekiwaniami podróżnych – wyjaśnia naukowczyni.
Algorytm pozwoli również odpowiedzieć na pytania, w co warto zainwestować i jakie rozwiązanie wprowadzić, żeby wywołać określone zachowania. Na przykład co zrobić i gdzie, aby ludzie przesiedli się na komunikację miejską lub zmienili samochód z benzynowego na elektryczny.
Aby pozyskać respondentów z różnych grup zawodowych i określonych terenów, naukowcy z Wydziału Geoinżynierii UWM planują współpracę z jednostkami miejskimi i gminnymi zarządzającymi transportem i drogami. Natomiast w ocenie i opracowaniu siły wskaźników wezmą udział eksperci z całego świata, m.in. z Chin, Włoch, Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych czy Niemiec. Projekt ma się zakończyć w połowie 2024 roku.
Źródło: UWM w Olsztynie