Sąd administracyjny zdecydował o wstrzymaniu decyzji Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Wojewody Warmińsko-Mazurskiego. Dalsze, kluczowe dla przyszłości pomnika decyzje zapadną podczas zaplanowanej rozprawy.
Jak informuje Urząd Miasta Olsztyn, samorząd zaskarżył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego decyzje, które miały rygor natychmiastowej wykonalności.
Dotyczyło to decyzji Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Wojewody Warmińsko-Mazurskiego. Na ich podstawie ratusz miał natychmiast rozebrać pomnik.
–Sam przedmiot skargi czyni prawdopodobnym wystąpienie niebezpieczeństwa wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków w razie wykonania decyzji. Rozbiórka pomnika przed rozpoznaniem sprawy przez Sąd może (…) sprawić, że w razie ewentualnego uwzględnienia skargi, udzielona (…) ochrona sądowa może okazać się iluzoryczna – czytamy w uzasadnieniu orzeczenia WSA.
Prezydent Piotr Grzymowicz twierdzi, że wojewoda oraz resort kukltury “robią wszystko, żeby pomnik zburzyć.
– Posługują się przy tym mniej drastycznie brzmiącym określeniem, mówiąc o doprowadzeniu do usunięcia pomnika z przestrzeni publicznej Olsztyna. Ja natomiast zgodnie z pierwotną ideą jestem zwolennikiem jego pozostawienia, jako miejsca edukacji historycznej i obudowania go treściami pokazującymi złożoność i dramat II wojny światowej – stwierdził prezydent Olsztyna, Piotr Grzymowicz.
Prezydent Grzymowicz nawiązuje do działań prowadzonych pod hasłem “Projekt dla Pokoju”. Przedstawiła go przedstawiła grupa ludzi nauki i kultury, której liderem jest historyk z Instytut Studiów Politycznych PAN, prof. Robert Traba.
To propozycja utworzenia oryginalnego muzeum “pod chmurką”. Niezwykle urządzona przestrzeń byłaby z jednej strony hołdem dla ofiar radzieckiego i nazistowskiego totalitaryzmu, z drugiej zaś przestrogą dla kolejnych pokoleń.
Pomnik na pl. Dunikowskiego powstawał w latach 1949-53. Był wpisany do rejestru zabytków od 1993 roku, natomiast jego otoczenie od 2010 roku. Ochrona została zdjęta odgórnymi decyzjami w tym roku. Xawery Dunikowski w latach 1940-1945 był więźniem obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu.